Pusta Ręka (jap. kara-te) - bez smartfona i myszki
Pusta Ręka (jap. kara-te) - bez smartfona i myszki
artykuł dofinansowany przez Miasto Bielsko-Biała w ramach projektu
"II Mikołajkowy Turniej Sztuk Walki"
"Jakie masz zainteresowania?" Cisza w klasie i wszystkie głowy w dół. "Jakieś hobby? Zajęcia pozalekcyjne? Co lubicie robić?" Nic, jak makiem zasiał. To nie wyjątek, to codzienność wśród dzieci, zwłaszcza w wieku 12-16 lat. Komórka, internet, youtube, facebook, czat - to cały świat i 90% czasu. Efekt?
Wśród wielu konsekwencji wszechobecności Internetu, Ministerstwo Zdrowia i Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii wspomina, między innymi, uzależnienie. Rzeczywistość wirtualna łatwo ukrywa, zniekształca i niweluje bolesne doświadczenia i wszelkiego rodzaju problemy - identycznie, jak alkohol, czy narkotyki. Wystarczy odpowiedni awatar, podrasowana wersja własnej historii i trudno się oprzeć pokusie by nie przebywać w tak stworzonym świecie jak najdłużej. Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych dzieci spędzają przed ekranem ponad 40 godzin tygodniowo i 23% nastolatków deklaruje uzależnienie. Japonia podaje 9% licealistów i 6% gimnazjalistów jako uzależnionych - to właśnie dla nich organizuje specjalne obozy odwykowe, bez dostępu do sieci. W Polsce szacuje się, że ponad 1/4 młodzieży spędza przed komputerem lub smartfonem ponad 4 godziny dziennie[1].
Drugim często wspominanym rezultatem jest upośledzenie umiejętności komunikacyjnych. Młodzi unikają bezpośrednich kontaktów z rodziną i rówieśnikami. Reagują agresją lub społecznie nieakceptowanym zachowaniem na wszelkie problemy komunikacyjne. Takie zachowanie wzmacnia jedynie poczucie wyobcowania i osamotnienia, pchając tym bardziej w świat internetu. Cierpi na tym również koncentracja i umiejętność przyswajania wiedzy, a przeładowanie informacjami, często nieprawdziwymi, powoduje otumanienie i zagubienie.
Konsekwencje zdrowotne - nie sposób o nich nie mówić w kontekście nadużywania dobroci technologicznych. Młodzi ludzie często wykazują chroniczny brak snu, spędzając długie nocne godziny w sieci, przed emitującym promieniowanie ekranem. Zaniedbanie organizmu powoduje deficyty zdrowotne, do których między innymi należy otyłość, pojawiają się stany lękowe i depresja. Równie groźne są treści - przekazy pełne nienawiści, zachęcające do skrajnego odchudzania, samookaleczania, niebezpiecznych zabaw i gier.
Tymczasem znakomitą alternatywą dla smartfona w ręce jest... pusta ręka, co w języku japońskim tłumaczy się jako kara-pusty oraz te-ręka, czyli 空手 karate. Jest to dyscyplina wywodząca się z Okinawy, obecnie trenowana na całym świecie w ponad 100 odmianach. Karate trenuje się na sali treningowej (tzw. dojo) w grupach, lub rzadziej - indywidualnie. Karate, podobnie jaki inne sztuki walki, intensywnie angażuje umysł i ciało. Trening rozpoczyna krótka forma medytacji, pozwalająca ćwiczącym wyciszyć się, oddzielić od codziennych trosk i problemów oraz przygotować do wysiłku. Trening, w zależności od wieku i stopnia zaawansowania ćwiczących, zawiera mnóstwo elementów wzmacniających, rozciągających, zwiększających gibkość i szybkość uczestników. Treningi są zazwyczaj wymagające - zwraca się uwagę nie tylko na sprawność fizyczną, ale również na poprawność wykonanych technik. Techniki ćwiczy się setki, tysiące razy, jednak sposób wykonywania tych ćwiczeń różni się za każdym razem, więc na treningach sztuk walki trudno o nudę. Każdy trening to zaskoczenie, żaden trening nie wygląda tak samo, jak poprzedni.
Poza oczywistą korzyścią zdrowotną, płynącą z regularnego uprawiania sportu, karate i inne sztuki walki posiadają jeszcze jedną, nieocenioną wartość - dobroczynny wpływ na psychikę ćwiczącego. Wg licznych badań, przeprowadzonych na świecie wśród ćwiczących, wymienia się chociażby ogromną pozytywną zmianę dotyczącą takich cech, jak samoocena, samopoczucie psychiczne, kontrola negatywnych emocji, w tym gniewu i agresji, optymizm i umiejętność polegania na sobie, skromność i posiadanie nadziei, zachowanie pro-socjalne, wzmocnienie umiejętności kognitywnych, rozwój osobisty[2].
Systemy walki, oprócz oddziaływania bezpośredniego na fizyczną i psychiczną stronę ćwiczących, wpływają również w sposób pośredni na ich najbliższe otoczenie. Sztuki walki są bowiem nośnikiem pewnych idei. Trening odbywa się również w sferze duchowej - to ćwiczenia medytacyjne, relaksacyjne i duchowe. Na treningu wszechobecny jest również duch rywalizacji i dyscyplina. Ogromne znaczenie ma również osobowość mistrzów prowadzących.
Jest jeszcze jeden aspekt, który powoduje, iż sztuki walki spokojnie mogą konkurować z np. grami komputerowymi. Gry, niezależnie od gatunku, czy osadzenia, mają zazwyczaj jeden cel - posługując się inteligencją, sprytem, odwagą, kreatywnością mają doprowadzić do zwycięstwa. Wymienione wartości to taki współczesny etos rycerski, obecny również w ogromnej mierze w świecie sztuk walki. Posługując się słowami Konrada Raczkowskiego „sztuki walki działają jak magnes przyciągający miliony adeptów na całym świecie. Nie ma znaczenia jaki rodzaj walki jest preferowany w jej zawartości. Liczy się całościowe podejście moralne i psychomotoryczne. Pomimo komercjalizacji sztuk walki, dużego upadku wartości powszechnie uznanych za wzniosłe, świat potrzebuje ideału i cnót rycerskich. Składają się na nie wartości społeczeństwa militarnego, takie jak: dyscyplina, odwaga, patriotyzm, lojalność czy posłuszeństwo”. W sztukach walki trenujący wciąż może odnaleźć elementy z dawnych czasów połączone z etosem szlachetnego wojownika. Pierwszoplanowe miejsce zajmuje tutaj szacunek dla autorytetów (mistrzów) i hierarchii stopni, świadoma samodyscyplina oraz kult odwagi i męstwa.
Czy więc warto wyjąć smartfona z ręki i pozostawić ją pustą, chociaż przez chwilę? Na pewno tak. Warto odciągnąć dziecko od ekranu, a za parę lat podziękuje ci ono za to, ponieważ wpłyniesz dobroczynnie nie tylko na jego/jej ciało, ale również i umysł oraz samopoczucie, a także pomożesz w ukształtowaniu człowieka, który radzi sobie z przeciwnościami losu i jest wartościową osobą.
Bibliografia
- "Nowoczesne technologie a nasze dzieci", Ministerstwo Zdrowia i Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=8592024
- "Internet w życiu młodych ludzi – zarys wybranych zagrożeń" https://www.ore.edu.pl/attachments/article/6244/Internet%20w%20zyciu%20mlodych%20ludzi_J.Gursztyn.pdf
- " The Social-Psychological Outcomes of Martial Arts Practise Among Youth: A Review" https://www.ncbi.nlm.nih.gov/p...
- https://portal.librus.pl/szkol...
- Konrad Raczkowski, Sztuka walki i samoobrony w aspekcie historycznym, prawnym i psychologicznym, Warszawa: Centrum Doradztwa i Informacji Difin sp. z o.o. 2008, s. 17
- "Wpływ dalekowschodnich sztuk walki na styl życia i kulturę ludzi Zachodu" http://www.samuraj.konin.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=139:wpyw-dalekowschodnich-sztuk-walki-na-styl-ycia-i-kultur-ludzi-zachodu&catid=45:teksty&Itemid=67
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Karate
[1] dane z artykułu "Nowoczesne technologie a nasze dzieci", Ministerstwo Zdrowia i Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii
[2] wyniki badań można przejrzyście porównać np. w tabeli artykułu: " The Social-Psychological Outcomes of Martial Arts Practise Among Youth: A Review"
